Filosofiegroep: Ben Vedder

BEN VEDDER
Aristoteles en het verlangen naar geluk 

Code BV

Studiegroep, maximaal 12 deelnemers

Woensdagavonden 20.00 uur, Balkonkamer
Data in 2022: 7 sep, 5 okt, 2 nov, 7 dec
Data in 2023: 4 jan, 1 feb, 1 mrt, 5 apr, 3 mei, 7 jun (reserve)

Kosten voor deelname
€ 90,00 voor AG-leden en studenten met collegekaart, € 190,00 voor belangstellenden.

De Ethica Nicomachea is een van de meest toegankelijke teksten van Aristoteles. Het is ook een belangrijk werk, want het is de eerste systematische uiteenzetting over ethiek in de westerse wijsbegeerte. Bovendien staat het werk aan de oorsprong van een bepaalde wijsgerige reflectie, de zogenaamde 'geluksethiek'. Het werk heeft een diepgaande en blijvende invloed uitgeoefend. Het heeft gangbare opvattingen over ethiek helpen vormen. 

Zijn de verschillende menselijke activiteiten elk zinvol op zich, of dragen ze allemaal bij tot een bepaald uiteindelijk doel? In dit traktaat gaat hij ervan uit dat het uiteindelijk doel van het menselijk bestaan het geluk is. Doorgaans is de moderne definitie van geluk: een weldadige toestand die genot brengt, ofwel een subjectieve beleving van welbevinden. Voor Aristoteles is het echter geen subjectieve beleving, maar een objectief gegeven. Hij gaat na hoe dat geluk bereikt kan worden. Men moet een goed mens zijn, en de vraag is dan: hoe is men een goed mens? Welke weg moet men daartoe volgen? Hiertoe maakt hij een analyse van verschillende deugden, zoals: rechtvaardigheid, verstandigheid en matigheid. Hij gaat daarbij uitgebreid in op het belang van de vriendschap, waarbij hij verschillende soorten vriendschap onderscheidt. Hoe en waarom worden vriendschappen beëindigd en in hoeverre zijn vrienden noodzakelijk? Uiteindelijk gaat hij in op de vraag wat de relatie is tussen geluk en genot. Is het genot het hoogste goed? En wat is het volmaakte geluk?

“De Ethica is te beschouwen als een onderzoek naar het menselijk geluk en naar de middelen om dit geluk te realiseren. Bij dit onderzoek betrekt Aristoteles niet alleen de metafysica, maar ook de in deze context relevante domeinen van psychologie en politieke wetenschap”.

Literatuur: Aristoteles, Ethica, Ethica Nicomachea, vertaald en ingeleid en van aantekeningen voorzien door Chistine Pannier en Jean Verhaeghe.
Historische Uitgeverij, Groningen 202110. ISBN: 978-90-655-4005-8.

Ben Vedder (1948) was hoogleraar voor systematische wijsbegeerte aan de Tilburg University (1990-2001) en hoogleraar voor metafysica en godsdienstfilosofie aan de Radboud Universiteit Nijmegen (2001-2013). Vanaf juni 2013 is hij met emeritaat.

In zijn colleges besteedde hij veel aandacht aan de uitleg van de grote filosofen uit de geschiedenis van de filosofie, waaronder Aristoteles.

Deel deze pagina op uw sociale media