Filosofiegroep: Charles Vergeer

Maandagavond, 20.00 uur, Balkonkamer
In 2020: 7/9, 5/10, 2/11, 7/12
In 2021: 4/1, 1/2, 1/3, 29/3, 3/5, 7/6 (reserve)

Opzet: studiegroep, maximaal 11 deelnemers
Enkele grote geesten hebben de deur naar de moderne wereld voor ons geopend: Darwin, Marx, Nietzsche, Freud. Ze zijn allen omstreden maar hun belang is onbetwistbaar. Van hen heeft Karl Marx de grootste invloed gehad, een groot deel van de wereld werd geregeerd in zijn naam. In de vorige eeuw, de jaren zestig en zeventig, kon niemand om hem heen en snel daarna verdween hij, vergelijkbaar met sterren als Jean-Paul Sartre, die ook opmerkelijk snel uitdoofden. Is dat terecht? Me dunkt, geenszins.
Karl Marx verdween zowel door zijn achtergrond als door zijn navolgers. Zijn achtergrond was de overheersende gedachte van Hegel. Diens systeem viel al snel uiteen in een radicaal rechtse en een al even radicale linkse stroming van Hegelianen.
Dat teloorgaan van de grote samenhang en het kiezen van meer toegespitste standpunten leidden tot grote stootkracht van denken en daden. Marx verliet de opbouw van Hegel: persoon, gezinsverband, maatschappij en staat voor de klasse. De geestelijke gedrevenheid van Hegel voor de economische, materialistische aanpak. De dialectiek voor de klassenstrijd. Hij deed dat in een serie grootse aanvallen op Hegel en zijn navolgers, met name Ludwig Feuerbach. Dat is de man die de wereld omdraaide: niet God schiep alles , wij hebben God bedacht.
Behalve de achtergrond (Hegel) werd ook de voorgrond tot drempel voor het lezen en begrijpen van Marx: de marxisten, het communisme, de ideologie van de jaren zestig. Alsof het rijke kleurenpalet van het denken van Marx alleen maar in tomatenrood afgeschilderd moest worden.

Literatuur:
Karl Marx & Friedrich Engels: De Duitse ideologie, L. Feuerbach en drie andere basisteksten van Karl Marx, Uitgeverij Van Tilt, Nijmegen (€19,95)

Charles Vergeer studeerde filosofie en promoveerde bij Cornelis Verhoeven op een studie over Heraclitus. Hij doceert filosofie en ethiek aan de Fontys hogescholen te Eindhoven, geeft vele lezingen over filosofische onderwerpen en publiceerde, zowel in het tijdschrift Filosofie als in boekvorm.