Werkcollege, maximaal 12 deelnemers
Woensdagavonden 20.00 uur, Balkonkamer
2022: 21 sep, 19 okt, 16 nov, 21 dec
2023: 18 jan, 15 feb, 15 mrt, 19 apr, 17 mei
Kosten voor deelname
€ 90,00 voor AG-leden en studenten met collegekaart, € 190,00 voor belangstellenden.
We zullen ons in deze cursus aan de hand van het boek van Rüdiger Safranski, buigen over het probleem van het ontstaan van het kwaad, in zowel metafysisch-theologische als ethische betekenis. Het kwaad in metafysisch-theologisch opzicht staat voor de fundamentele ervaring dat de kosmos (het Griekse woord voor ‘sieraad’) niet volmaakt is, maar doordrenkt van een ontzagwekkend vermogen om de menselijke plannen en verwachtingen steeds weer te vernietigen. Voor de oorsprong van het kwaad in de wereld worden vanuit het monistische wereldbeeld andere verklaringen gegeven dan in een dualistische werkelijkheidservaring.
Is in metafysisch-theologisch opzicht sprake van een kwade macht, een kwaad principe of een kwade God de oorzaak van het kwaad in de wereld, in ethisch perspectief ligt het principe van het kwaad daarin dat menselijke handelingen tegen zedelijke normen stoten. Omdat de mens niet samenvalt met zijn natuur – wat Nietzsche omschreef als “de mens is het niet-vastgestelde dier”- heeft hij een scala aan mogelijkheden, waarvan hij in vrijheid gebruik of misbruik kan maken. De catastrofale aard van de mens toont zich bijvoorbeeld in zijn niet aflatende oorlogszuchtige houding en in de immense natuurvervuiling als gevolg van zijn economisch handelen.
De cursus behandelt een breed spectrum aan denkwijzen over de ervaringen van het kwaad zonder dat we er op enigerlei manier door middel van een probleemoplossing greep op kunnen krijgen.
Literatuur
Rüdiger Safranski, Het kwaad. Het drama van de vrijheid.
Uitgeverij Atlas, Amsterdam/Antwerpen 1998. ISBN: 978-90-450-0655-0.
Peter de Wind studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam en theologie aan de Katholieke Universiteit Amsterdam. Naast zijn leraarsactiviteiten op het Augustinianum was hij vanaf 1981 secretaris en penningmeester en sinds 1 november 2017 is hij voorzitter van de Wijsgerige Kring Eindhoven. Ruim 30 jaar is hij redacteur en lid van de kernredactie van het Filosofie-Tijdschrift. Daarnaast is hij onder andere redacteur van de herziene en aangevulde uitgave van het Woordenboek Filosofie (2015).