Filosofiegroep Charles Vergeer

Maandagavonden 20.00 uur
2023: 4 sep, 2 okt, 6 nov, 4 dec
2024: 8 jan, 5 feb, 4 mrt, 8 apr, 6 mei, 3 jun (reserve)

Marx, Wagner, Nietzsche,
De Berlijnse hoogleraar Herfried Münkler schreef een fascinerend boek hierover, de Duitse ondertitel, Welt im Umbruch. Drie denkers, een economisch-politiek filosoof, een componist met geniale ideeën en een filoloog-filosoof die de burgerlijke wereld omverwierpen.

De drie worden niet achter elkaar behandeld maar treden alle drie steeds weer op in de veranderende wereld van Europa in de negentiende eeuw. Het boek is goed, groots en meeslepend, geschreven. Dik maar je verlangt eerder naar nog meer dan minder.

De problemen komen al door de keuze van deze drie problematische figuren. Karl Marx, vóór de revolutie van 1848 is de denker die Hegel op zijn kop zet en handen en voeten geeft. Zijn invloed op Europa, Rusland, China en de derde wereld is onoverzienbaar, miljarden mensen moesten leven zoals hij dat bedacht had. Maar de vroege Marx was een humaan denker en zou zich heftig hebben verzet tegen de latere, door Engels, Lenin en verdere volgelingen vervorming van zijn denken tot de stalen kaders en de ideologische dwang.

Hetzelfde geldt voor Richard Wagner, in zijn jeugd een revolutionair, een kunstenaar op de barricades, en gaandeweg een reactionair en antisemiet.

Ook Friedrich Nietzsche begon als pamfletten schrijver voor de Gesamtkunst van Wagner en zag er de herleving van de oude Griekse tragedie in, maar in zijn laatste felle geschriften, zoals der Fall Wagner, veegt hij de vloer aan met deze, door en door zieke muziek.Weinig schrijvers zijn erin geslaagd deze grote en wellicht zieke, onder schuld beladen en voortdurende kritiek en vooral zelfkritiek beoefenende, geremde, gebukte maar keihard werkende, lijdende geesten zo levendig in hun tijd neer te zetten als deze schrijver dat doet.

Literatuur: Herfried Münkler: ”Marx, Wagner, Nietzsche”. Het tijdperk van de revoluties.| Boom uitgevers Amsterdam ISBN 9789024457496 | 01.01

Charles Vergeer: studeerde filosofie en promoveerde bij Cornelis Verhoeven op een studie over Heraclitus.

Hij doceert filosofie en ethiek aan de Fontys Hogescholen te Eindhoven, geeft vele lezingen over filosofische onderwerpen en publiceerde, zowel in het tijdschrift Filosofie als in boekvorm.
Daarnaast publiceerde Vergeer opzienbarende boeken over de teksten van Paulus. Vier boeken over antieke filosofie en het ontstaan van het christendom verschenen bij Cambridge SP.