Filosofiegroep Gaila Pander

Woensdagavonden 19.30 uur
2023: 27 sept, 25 okt, 20 dec
2024: 24 jan, 28 feb, 24 apr, 22 mei, 26 juni (reserve)

Sinds de tweede helft van de 19e eeuw betreden vrouwen in steeds groteren getale het tot dan toe door mannen beheerste terrein van de filosofie. Deze verandering werd bepaald niet onmiddellijk door iedereen toegejuicht. Zo sprak Friedrich Nietzsche zich met onverholen agressie uit tegen deze ontwikkeling. De titel van het boek "Het denken van de ander – Proeve van een vrouwelijke ideeëngeschiedenis", dat in deze cursus besproken wordt, sluit aan op deze aanvankelijke uitsluiting uit het filosofisch veld. De vraag die centraal zal staan is: Brengen vrouwelijke filosofen ‘een ander’, tot dan toe onderbelicht aspect binnen in het masculiene filosofisch discours? 

Om zicht te krijgen op de betekenis van deze vraag is het allereerst vereist, kennis te nemen van de ‘vrouwelijke ideeëngeschiedenis’. Wie waren zij en welke nieuwe/andere perspectieven belichtten zij? Uit de talloze meer of minder bekende figuren die in het boek besproken worden, kiezen we, startend bij de Nietzscheaanse aftrap, zes filosofes uit de periode na hem. De bedoeling van deze aanpak is tweeërlei. Op dit moment dringt breed in de maatschappij het inzicht door, dat de bijdrage van vrouwen aan onze cultuur onderbelicht is gebleven. Tegen deze achtergrond laten we in de cursus bekende en vooral ook minder bekende filosofes aan het woord komen, en brengen we hun invloed op het discours van de 20ste-eeuwse filosofie in kaart.  

In de eerste bijeenkomst zal door Gaila Pander een inleiding worden gegeven over Nietzsche’s vrouwbeeld. Uit het boek is gekozen voor de volgende filosofen, waarvan er per keer één behandeld zal worden:

- Carry van Bruggen (1881- 1932), “tussen eenheidsverlangen en distinctiedrift
- Simone de Beauvoir (1908-1986), “de tweede sekse” - Marguerite Dumas (1914-1996), “naar een andere gemeenschap"
- Luce Irigaray (1930), de “seksuele differentie als grens”
- Julia Kristeva (1941), “de luchtspiegelingen van Narcissus”
- Carol Gilligan (1936), “de vrouw als fictie”.

Literatuur: Joke J. Hermsen (redactie) "Het denken van de ander" ISBN 9789039106778

Boek is niet meer beschikbaar. Er wordt gezorgd voor kopieën.

Gaila G. Pander studeerde filosofie en geschiedenis in Amsterdam (VU/ UvA). In januari 2020 publiceerde zij 'Een zuivere toon. De beeldtaal van Nietzsches Also sprach Zarathustra’, waarop zij in Nijmegen promoveerde. Ze was filosofiedocent aan diverse instellingen voor hoger beroepsonderwijs en meer dan dertig jaar geleden driemaal begeleider van een  AG-filosofiegroep van de toen nog piepjonge ‘AG-filosofenclub’.