Boeken lezen is blijven leren

Hans van Stiphout

Het thema van het jubileum van het 80-jarige AG is ‘Inspiratie’. Als Hans van Stiphout érgens zijn inspiratie uit haalt dan is het de literatuur en het stond voor hem vast dat hiervoor in het jubileumprogramma een plaatsje moest worden ingeruimd. Dat is gelukt. Zijn inspanningen – en die van mede-AG-leden Han Roijakkers en Tonny Jacobs - hebben geleid tot een uniek evenement: het Boekenweekdiner, waarover hieronder meer. “Boeken lezen is blijven leren”, vindt van Stiphout. Om de stelling kracht bij te zetten citeert hij Franz Kafka, uit een brief aan Oskar Pollak op 27 januari 1904:” ‘Een boek moet de bijl zijn voor de bevroren zee in onszelf’. Boeken moeten ons verder laten kijken dan onze neus lang is, ons vertrouwen in vastgeroeste ideeën aan het wankelen brengen.” Het is van Stiphouts credo.

Sinds 2015 is van Stiphout lid van een bijzonder leesgezelschap op het AG: de Nobelleesgroep. Acht deelnemers lezen samen boeken van schrijvers die ooit de Nobelprijs voor de literatuur kregen. Later kwamen daar ‘Nobelprijswaardige’ schrijvers bij, die, volgens de groep, voldeden aan alle criteria voor de prijs maar hem nooit kregen. Iedere bijeenkomst wordt grondig voorbereid. Van Stiphout: “Eén deelnemer houdt een inleiding over het boek en de anderen delen vervolgens hun leeservaringen en inzichten. Het gesprek gaat niet alleen over de verhaallijn en het plezier dat men eraan beleefde, maar ook om de achtergrond van de schrijver, de historisch-maatschappelijke context, het taalgebruik, enzovoort. Het zijn vaak diepgaande discussies.”

Van Stiphout, van huis uit socioloog, was tijdens zijn werkzame leven gespecialiseerd in sociotechniek. Hij adviseerde bedrijven om zich niet alleen door financieel-economische motieven te laten leiden, maar de mens en menselijke processen centraal te zetten. Bijvoorbeeld door de hiërarchische organisatie platter te maken en zelfsturende teams in te voeren met een eigen verantwoordelijkheid. Het verhoogt de flexibiliteit van het bedrijf en geeft de werknemers meer arbeidsvreugde. Het bracht hem tot het inzicht dat de mens altijd zal - en moet - blijven leren en veranderen. Sommige mensen moeten een beetje geholpen worden, moeten ‘leren leren’. Na zijn pensionering stortte hij zich met volle overgave op het naar zijn mening mooiste leervehikel, de literatuur. “Toen leerde ik pas echt lezen. Ik las altijd al vakliteratuur, maar dat was ‘scannen’.” 

Voor het AG-jubileum heeft de Nobel Leesgroep de handen ineengeslagen met de twee andere literaire groepen op het AG: de Literaire Kring en het Proustgezelschap. Om de literatuur onder de aandacht te brengen van AG-leden en -gasten is gekozen voor een bijzondere vorm. Zes prominente Brabanders zijn benaderd met de vraag welk boek hen tijdens hun leven het meest heeft geïnspireerd en zijn uitgenodigd hierover komen te vertellen tijdens de Boekenweek. Op vrijdag 21 maart kunnen maximaal 36 deelnemers presentaties van deze zes bijwonen over hun favoriete boek. Van Stiphout zal de paneldiscussie leiden. Tijdens het daaropvolgende diner kan iedereen naar hartenlust met de prominenten en met elkaar verder discussiëren over literatuur. Meer informatie en aanmeldmogelijkheid voor dit unieke gebeuren is elders op de AG-website te vinden.

Aanmelden voor het Boekenweekdiner kan hier.