Het leven in Afrika heeft me erg veranderd
Willie Roncken picknickt onderweg in Zambia.
In haar kinderjaren had ze het geluk dat haar ouders ondernemende types waren die er graag met hun zes kinderen op uit trokken. In eigen land, maar ook naar het buitenland. Willie ontwikkelde er een grote algemene nieuwsgierigheid en een bijzondere belangstelling voor andere culturen en de natuur door. Hoewel ze de op een na oudste was, groeide ze als vanzelf uit tot aanvoerster van de kinderen, met een gepast verantwoordelijkheidsgevoel en een goed organisatievermogen. Eigenschappen die haar door de jaren heen in tal van besturen, met name ook in haar vrijwilligerswerk, de rol van voorzitter bezorgden.
Tot haar elfde deed ze aan ballet, daarna werd sport (met name hockey en tennis) een belangrijke factor in haar leven. Haar ouders, zelf sportmensen op hoog niveau, stimuleerden haar daar in.
Doordat het werk van haar vader als leidinggevendemanager bij de Boerenleenbank veel verhuizingen met zich meebracht, leerde ze zich snel aanpassen aan een nieuwe omgeving.
Afrika
Tegen deze achtergrond verbaast het niet echt dat ze na de hbs klinische en cultuur- en godsdienstpsychologie ging studeren. Tegen het einde van de studie in Nijmegen trok ze, inmiddels getrouwd en moeder van twee dochtertjes, vol enthousiasme naar Afrika. Haar man, Jan Vosters, ging er aan de slag als (enige!) arts in een groot missieziekenhuis in Zambia. Zijn baan slokte hem daar helemaal op. Willie, die haar doctoraalscriptie nog moest afronden, nam de zorg voor de kinderen op zich.
"We zaten midden in de bush, woonden in een primitief huisje en snapten niet waar de mensen van leefden. Het ging er heel relaxed aan toe, maar we moesten wel zelf alles uitvogelen. De hoofdstad Lusaka lag op 600 km afstand. Met enige regelmaat reden we erheen om met een auto vol voedsel in blik terug te keren. We gingen zelf varkens, eenden en kippen houden. Als de missiepaters een van de varkens slachtten, belandde de helft in onze badkuip."
"We hadden zaden uit Nederland meegenomen en leerden hoe we onze eigen groenten konden verbouwen op een stuk grond aan de rivier. Al snel gingen ook de dorpsbewoners ermee aan de slag. (Lachend) Dat is wel mijn beste ontwikkelingsdaad geweest: het goede voorbeeld geven." Doordat ze in haar hbs-tijd ook twee jaar op de modevakschool had gezeten, ging ze naailes geven.
Eén keer per twee maanden ging het gezin kamperen in een van de wildparken. "Indrukwekkend, maar regelmatig ook best wel eng. We hebben zoveel gezien en ook verschillende culturen leren kennen. Het leven in Afrika heeft me erg veranderd."
Haar band met de natuur kreeg door al deze ervaringen een sterke impuls. Ook op het praktische vlak: tot op de dag van vandaag vindt ze het heerlijk om in de tuin te 'klooien'. Ze leerde macrobiotisch te koken en teelde lange tijd haar eigen groenten. "Ik heb nooit consumptief geleefd. Dan kun je ook met veel minder toe. Anders had ik nooit in Afrika kunnen leven. Het was daar zo basaal allemaal."
Werk
Na drie jaar liep het contract van haar man met Medicus Mundi af en keerden ze terug naar Nederland, waar nog een dochtertje en twee zoontjes (een tweeling) werden geboren. Willie studeerde af en begon in Helmond een eigen praktijk als psychotherapeute, waarvoor ze ook nog de zesjarige tweedelijns-opleiding volgde.
"Ik vond het werk geweldig. Ook omdat ik alles zelf kon regelen en parttime werkte. Daardoor hield ik tijd over voor vrijwilligerswerk, wat ik heel belangrijk vond." Onder meer was ze voorzitter van het bestuur van de Vrije School in Helmond en van de VVAO in Eindhoven (Vereniging van Vrouwen met een Academische Opleiding).
Na een huwelijk van 24 jaar gingen Willie en haar man uit elkaar. Ze kreeg een relatie met Piet Jeuken (78), bedrijfssocioloog voor arbeid en gezondheid en mediator. Inmiddels zijn ze alweer 25 jaar samen. Na verloop van tijd begonnen ze ook beroepshalve samen te werken. In hun bedrijf O-Leng (Onderhoud voor lichaam en geest). Ze ontwikkelden eigen concepten voor professionals samen met de partner. Eindverantwoordelijken zoals artsen en burgemeesters waren de klanten. Ook een nieuw concept voor de overdracht van familiebedrijven. De persoonlijke kant voorop in plaats van het geld. Voor beide concepten hebben zij nu opvolgers gevonden.
Vrijwilligerswerk
Beiden zijn nog actief in het vrijwilligerswerk. Zo is Willie coördinator voor Amnesty International in Helmond. Bij het Academisch Genootschap is ze betrokken bij de ledenadministratie, startte ze de groep op die boeken van Nobelprijswinnaars bespreekt en organiseert ze fietstochten. Regelmatig woont ze lezingen over maatschappelijke vraagstukken bij. Haar interesse is onbegrensd.
Het blijft bij haar niet bij woorden. In Helmond begeleidt ze een jonge vrouw die met haar baby uit Syrië is gevlucht, nadat haar man daar was doodgeschoten. En samen met deze vrouw begeleidt ze een gezin dat nog nauwelijks Nederlands spreekt.
"Zo word je vanzelf betrokken bij de problemen die in zo'n land spelen. Ik ben gelukkig met mijn leven en voel me medeverantwoordelijk voor de wereld die we voor onze kinderen en kleinkinderen achterlaten. Problemen als het klimaat, oorlogen, armoede en racisme houden me bezig. Ze drukken op me. Ik kan niet wegkijken en wil er wat aan doen. Dat leidt ertoe dat je soms lastige vragen stelt aan anderen."
Dit interview verscheen omstreeks juli 2021 op de website.
Willie met zus José.
Met Karel op verkenning in Kirchbicht (Oostenrijk).
Studente psychologie in Nijmegen.
Onze moestuin waar na verloop van tijd iedereen gebruik kwam maken van onze gegraven put.
Ontmoeting met dorpsbewoners.
Poseren voor een foto met leden van de plaatselijke gemeenschap.
In de keuken met 'cook' John.
(praktijkbordje) Foto Ine van de Rijke
Grote hobby sinds het verblijf in Afrika: 'klooien' in de tuin in Helmond.
