Skip to main content

Mensen van het AG

Gevoelens, daar praatte je niet over.

15 oktober 2024

Teresa van de Ven en haar fascinatie voor La Divina Commedia

Jan Kees van der Veen
“Dante was zijn tijd ver vooruit, zijn ideeën zijn nog net zo actueel als 700 jaar geleden.”

Teresa van de Ven

Nee, dat Teresa van de Ven een saai leven gehad heeft kun je niet zeggen. Ze groeide op in een Brabants gezin met negen kinderen. Vader had een slagerij en moeder een textielzaak. De kinderen draaiden mee in de zaak, Teresa moest vlees rondbrengen bij klanten. “Een druk gezin,” zegt ze, terugkijkend, “altijd levendige discussies over van alles en nog wat. Behalve over gevoelens, want daar praatte je niet over in die tijd.” Teresa, extravert, impulsief, nieuwsgierig, was een buitenbeentje in het gezin. 

Zoals toen gebruikelijk bij de middenstand gingen de kinderen met zeven jaar naar kostschool, zo ook Teresa, maar dat was een ramp voor het levendige kind. Het regime van de nonnen op de kostschool was koud, hardvochtig en onvoorspelbaar en ze was er doodongelukkig. “Soms werd ik om onduidelijke redenen voor straf opgesloten op de zolder van het klooster. Ik zie me er nog zitten, in mijn eentje in die enorme ruimte met rekken met processiekleding. De lange witte gewaden leken op spoken. Vreselijk.“ Ze leerde er altijd kritisch te zijn op wat volwassenen zeiden. Na drie jaar ging het niet langer, ze werd van de kostschool gehaald en kwam weer thuis. Het eerste theaterstuk dat ze regisseerde, ‘Lege Engelenjurken’, was geïnspireerd door haar kostschooltijd. 

Ieder jaar nam vader zijn negen kinderen mee op vakantie naar Italië (moeder bleef thuis) en in die vakanties werd de kiem gelegd voor Teresa’s grote liefde voor dat land. Ze trouwde jong, reisde met haar man de halve wereld over. Maar het huwelijk was niet bestand tegen het zwijgen - over haar kostschool- en zijn jappenkampverleden. Ze scheidden en rond haar dertigste maakte ze een nieuwe start. Ze deed de regisseursopleiding op de toneelacademie in Maastricht en ontdekte wat haar echt gelukkig maakte: voor het voetlicht brengen wat de mens drijft en hoe hij zijn innerlijke belevingswereld kwijt kan in de buitenwereld. Daar ontdekte zij, door zich in te leven in de toneelpersonages, de helende werking van het herkennen en uiten van gevoelens. 

Op de toneelacademie ontmoette zij haar tweede man. Zij ging werken op de dansacademie in Tilburg en werd gevraagd door Opera Hall in Brussel als assistent-operaregisseur. Ze regisseerde veel opera’s en musicals in binnen- en buitenland. Ook gaf ze op het Koninklijk Conservatorium in Brussel 10 jaar lang les aan operazangers. Ze regisseerde stukken bij amateur-theatergezelschappen in heel Brabant zoals in 2005 de AG-musical ‘Anatevka’ in het Globetheater in Eindhoven en grote openluchttheatervoorstellingen zoals ‘Les miserables’, ‘Anatevka’ en ‘De man van La Mancha. Voor haar werk ontving zij ‘De parel van Brabant’.

Maar Italië bleef trekken. Teresa maakte een voettocht naar Rome en las onderweg La Divina Commedia van Dante Alighieri. Dit werk boeide en inspireerde haar zozeer dat ze besloot het roer om te gooien. “Dante was zijn tijd ver vooruit, zijn ideeën zijn nog net zo actueel als 700 jaar geleden. Een humanist avant la lettre. Verbannen uit het door conflicten verscheurde Florence analyseert hij in zijn boek haarscherp het morele verval van zijn tijd, zichzelf daarbij niet sparend, en legt dat vast in een prachtig gedicht van 100 canti”. Teresa besloot te stoppen met regisseren en zich te wijden aan het verspreiden van de filosofische gedachten van Dante.

Nog steeds is Teresa, inmiddels gepensioneerd, nog dagelijks bezig met La Divina Commedia. Ze houdt er lezingen en salonbijeenkomsten over, organiseert en begeleidt Dante-wandelingen in de bossen ten zuiden van Eindhoven en een jaarlijkse reis naar Italië ‘in de voetsporen van Dante’ (zie https://www.via-dante.nl). “Rijk word ik er niet van,” zegt ze, “maar wel gelukkig.” Ze is vorig jaar AG-lid geworden, maar heeft er nog weinig tijd voor gehad. Een beetje jammer, maar ze is zeker van plan activiteiten op te pakken. Ze noemt zichzelf een nieuwsgierig mens en vind niets leuker dan diepgaande gesprekken voeren over filosofie, maatschappij en politiek. Daar is op het AG volop gelegenheid voor!